Zwiększanie efektywności pomiarów geometrii

Zwiększanie efektywności pomiarów geometrii

Fot. Wimad, archiwum

Wbrew ekonomicznym przesądom, powszechnym wciąż jeszcze w polskiej motoryzacyjnej branży, niedoinwe- stowanie usługowego zakładu przynosi jego właścicielowi nie oszczędności, lecz straty.

Usług w zakresie kontroli i regulacji geometrii samochodowych podwozi świadczy się w Polsce stosunkowo niewiele, choć mają one tak istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, zwłaszcza przy ogólnie kiepskim stanie nawierzchni i niekorzystnej wiekowej strukturze poruszających się po nich pojazdów. 

Przyczyny takiego stanu rzeczy nie leżą jednak wyłącznie w niedostatecznej technicznej świadomości kierowców, lecz także, a może nawet głównie, w ekonomicznych realiach tego rodzaju usługowej działalności. Dla wielu właścicieli samochodów jest ona zbyt droga i równocześnie dla warsztatów mało opłacalna. Jedno i drugie wynika z niedostatecznej efektywności użytkowanych urządzeń. Skuteczne rozwiązanie problemu musi więc polegać na zwiększeniu tejże efektywności w celu obniżki jednostkowych cen, a w konsekwencji też – zwiększenia obrotów i zysków przypadających na jedno stanowisko kontrolno-obsługowe.

Stanowisko do kontroli geometrii jest rentowne przy obsłudze 4 samochodów dziennie,
lecz jego techniczne możliwości są znacznie większe 

Sprzęt nowoczesny pracuje wydajniej

Nowa generacja urządzeń do kontroli geometrii odznacza się szybszym działaniem dzięki wykorzystywaniu innowacyjnych metod pomiarowych. Na przykład aktywne głowice bezprzewodowe DSP 708 umożliwiają wykonanie kompensacji tzw. bicia kół bez konieczności choćby częściowego unoszenia pojazdu. Operacja ta przebiega dla wszystkich czterech kół jednocześnie w trakcie przetoczenia samochodu na odcinku równym ok. 1/8 zewnętrznego obwodu bieżnika opony. Oszczędność czasu jest więc radykalna.

Czas zamocowania na kole głowicy Elite™ 3D z uchwytem QuickGrip™ wynosi zaledwie 5 sekund

Podobnemu przyspieszeniu uległy takie, bardzo pracochłonne dawniej czynności, jak mocowanie uchwytu głowicy do koła i jej równoczesne centrowanie, ponieważ nie jest już przy tym potrzebne precyzyjne pozycjonowanie elementów mechanicznych. Wszystkie obliczenia geometryczne wykonywane są bowiem wirtualnie przez odpowiedni program komputerowy na podstawie fragmentarycznych danych dotyczących toru ruchu dowolnie zamocowanej głowicy. 

Symulacje fizycznych czynności diagnosty przy pracy z kolejnymi generacjami systemów pomiarowych

Pracę każdego systemu najbardziej spowalnia obsługujący go człowiek. W dodatku możliwości przyspieszenia jego roboczych ruchów są bardzo ograniczone. Postęp w tej dziedzinie polega więc na stopniowej eliminacji zbędnych ludzkich czynności i przynosi imponujące efekty, co widać na załączonych ilustracjach. O ile przy pełnym cyklu kontrolnym wykonywanym za pomocą konwencjonalnego systemu pomiarowego diagnosta musi wykonać aż cztery piesze okrążenia badanego pojazdu, to przy systemie pasywnym 3D już tylko trzy, a korzystając z systemu pasywnego 3D HawkEye Elite™ – zaledwie jedno. Liczba jego niezbędnych podejść do konsoli wynosi w tych systemach odpowiednio: sześć, sześć i zero! Policzono też stawiane podczas tej pracy kroki, uzyskując wyniki: 246, 183 i 72.

Tradycyjne systemy też mogą przyspieszyć

Znaczny wzrost efektywności pomiarów na istniejących już tradycyjnych stanowiskach można uzyskać, wprowadzając rozmaite modernizacyjne innowacje. Do rozwiązań takich należą dodatkowe systemy zdalnego sterowania różnych pomiarowych i pomocniczych funkcji za pomocą stacjonarnych paneli zintegrowanych z wyświetlaczami, ręcznych pilotów bezprzewodowych, a także wielofunkcyjnych urządzeń typu iPad, iPhone lub iPod.

Efektywność większości tradycyjnych systemów zwiększyć można dzięki zdalnemu sterowaniu ich rozmaitych funkcji za pomocą wyświetlaczy z panelami zarządzania, ręcznych pilotów, a także wielofunkcyjnych urządzeń typu iPad, iPhone, iPod

Bardzo istotnym uproszeniem pracochłonnych czynności jest zastosowanie pneumatycznych obrotnic zamiast dotychczasowych ręcznych. Prawidłowe ciśnienie w ogumieniu badanego pojazdu, będące warunkiem wiarygodności wykonywanych pomiarów, można kontrolować i regulować ręcznie, lecz dokładniej i szybciej wykonuje to centralnie sterowany i odpowiednio zaprogramowany zespół pneumatycznych inflatorów.

Modernizacyjne innowacje pneumatyczne: po lewej - obrotnica napędzana sprężonym powietrzem, obok - centralnie sterowany zespół inflatorów do regulacji ciśnienia w ogumieniu badanego pojazdu

Przy jednoosobowej z reguły obsłudze stanowiska do obserwacji niewidocznych w danym momencie stron badanego pojazdu wykorzystuje się zwykle tradycyjne lustra. Wymagają one jednak kłopotliwego przestawiania stosownie do pozycji zajmowanej aktualnie przez diagnostę. Nie mają tej wady kamery Drive-on, gdyż widoczne na monitorze pole ich obserwacji nie ulega zmianom.  

Najistotniejsze są regulacje i naprawy

Samo zdiagnozowanie geometrycznego stanu samochodowego podwozia nie jest osiągnięciem w pełni satysfakcjonującym ani dla klienta, ani dla obsługującego go warsztatu. Klient bardziej zainteresowany jest usunięciem niż wykryciem usterek, a warsztat za dokonaną naprawę uzyskuje dodatkowe przychody. O ile jednak procedury pomiarowe są ściśle określone i dzięki temu łatwe do opanowania, o tyle w dziedzinie napraw, a nawet regulacji często wypada improwizować, co nie zawsze okazuje się zajęciem rentownym.

Największe możliwości uproszczenia prac regulacyjno-naprawczych stwarzają programy komputerowe pozwalające np. na identyfikację pojazdu w bazie danych metodą skanowania jego numeru VIN (u góry), automatyczne skompletowanie listy potrzebnych narzędzi obsługowych, a nawet (u dołu) sporządzenie ilustrowanej graficznie kalkulacji niezbędnej wymiany uszkodzonych części

Nieocenioną pomocą są w tym zakresie kompleksowe programy komputerowe zaopatrzone w bardzo bogate bazy danych pojazdów różnych marek, modeli, wersji i wariantów. Najbardziej trafną identyfikację obsługiwanego samochodu zapewniają one wówczas, gdy jego indywidualne cechy charakterystyczne wprowadza się za pomocą skanera numeru VIN. W ten sposób dociera się do właściwych instrukcji procedur pomiarowych i weryfikacji ich wyników w oparciu o odpowiednie wartości wzorcowe.

Są to już dzisiaj standardowe funkcje. Bardziej zaawansowane oprogramowanie stanowisk do kontroli geometrii udostępnia ich o wiele więcej. Na przykład prezentuje pełną, dokładnie ilustrowaną listę narzędzi montażowych i dodatkowych akcesoriów potrzebnych do regulacji parametrów geometrycznych w danym pojeździe. Poza tym zaleca konkretne procedury przywracania właściwych wartości pomiarowych za pomocą odpowiednio dobranych podkładek, kątowych przemieszczeń regulatorów mimośrodowych, śrubowych itp. W przypadku koniecznej wymiany elementów negatywnie zweryfikowanych w niektórych innowacyjnych programach (np. Elite™) można korzystać z komputerowej inspekcji graficznej połączonej z kalkulacją kosztów przewidywanej naprawy.             

Z kamery Drive-on korzysta się zdecydowanie wygodniej niż z tradycyjnego lustra, gdyż obraz na monitorze jest niezależny od aktualnej pozycji obserwatora

Autor: mgr inż. Zenon Majkut
Wimad Spółka Jawna