WYPOSAŻENIE SERWISÓW SAMOCHODOWYCH







Biuletyn nr 1: Wyważarka HUNTER GSP 9700 / 9712

Dział: Wyważarki do kół

Odbiorcy
:: Serwisy Opon
:: Autoryzowane Stacje Obsługi
:: Serwisy Niezależne

Szanowni Państwo

Z przyjemnością przekazujemy na Państwa ręce pierwszy numer Biuletynu Informacyjnego WIMAD. W założeniu biuletyn ma być pomostem informacyjnym między Państwa potrzebami w zakresie: wyposażenia w urządzenia do serwisów i zaopatrzenia tych warsztatów w niezbędne materiały a naszą propozycją najnowszych rozwiązań w tych dziedzinach.

Zawsze będziemy starali się akcentować aspekt techniczny, ale nie zapomnimy też o połączeniu go z analizą opłacalności zakupu i sposobie finansowania w konkretnych warunkach w Polsce.
W niniejszym numerze chciałbym zaprezentować Państwu wyważarkę, a właściwie system kontroli wibracji koła GSP 9700 produkowany przez firmę Hunter Engineering Company. Poza wszystkimi, dosłownie (!), funkcjami w jakie wyposażone są nowoczesne wyważarki, maszyna ta jest w stanie przeanalizować problemy wynikające z nierównomiernej sztywności promieniowej opony i biciem obręczy. Dokładniej jest to opisane w załącznikach do biuletynu. Zapraszam również do obejrzenia filmu na CD-ROMie. Kolejny załącznik pokazuje zwrot inwestycji, jaką stanowi zakup (leasing) takiego urządzenia. W tym przykładzie finansowanie jest realizowane przez leasing, którego całkowity koszt w okresie trzech lat wraz z wykupem wynosi 135% wartości netto maszyny. Rzecz jasna zakup przy wykorzystaniu własnych środków może wydawać się bardziej opłacalny. Jednak łatwe uzyskanie leasingu i dodatkowe oszczędności podatkowe dają mocny argument za wyborem tej formy finansowania. W efekcie podsumowania aspektów technicznych i ekonomicznych można stwierdzić, że firma dysponująca wyważarką GSP 9700 otrzymuje wraz z maszyną nastepujące potężne narzędzie w walce z konkurencją:
  • brak reklamacji na wykonaną usługę (po przeprowadzeniu "testu drogowego")
  • zadowolenie klientów w następstwie eliminacji drgań (spowodowanych nie tylko niewyważeniem kół)
  • dodatkowy zysk z usługi wyważania połączonej z "testem drogowym"

Serdecznie zapraszam wszystkich Państwa na prezentację wyważarki Hunter GSP 9700 w siedzibie firmy WIMAD we Wrocławiu, bądź we wskazanym przez osobę zainteresowaną serwisie. Zgłoszenia i zapytania proszę kierować telefonicznie pod numerem +71 346 66 26 lub +601 76 55 92 (Zenon Majkut) lub e-mail: info@wimad.com.pl.

Dodatkowe informacje mogą Państwo uzyskać odwiedzając naszą stronę internetową http://www.wimad.com.pl lub angielskojęzyczną http://www.gsp9700.com lub http://www.hunter.com .

Dziękuję i zapraszam



Wyważarka Hunter GSP 9700

Drgania kół jezdnych są spowodowane na ogół przez: niewyważenie statyczne i niewyważenie dynamiczne koła. Przyczyna może także tkwić w zmianie odległości osi obrotu koła od drogi, wymuszonej błędami tarczy koła, jej nadmiernym biciem lub nierównomierną sztywnością promieniową opony.


Rys. 1. Lokalna deformacja tarczy koła wymusza dodatkowe ruchy koła w kierunku pionowym.

Jeśli kształt tarczy koła różni się od kołowego lub w jakimś miejscu ma ona bicie, to również osadzona na nim opona ma kształt różny od pożądanego - kołowego. Gdy przykładowo w jednym z miejsc tarcza koła jest lekko spłaszczona (rys. 1a), to również opona będzie w tym miejscu spłaszczona. Gdy koło obróci się z miejsca nieuszkodzonego (rys. 1a) do pozycji, w której koło styka się z drogą w miejscu deformacji, to oś obrotu koła ulegnie przesunięciu o wartość U (rys. 1b). Ponieważ koło obraca się, więc wymuszane cyklicznie przesunięcia koła mogą być przyczyną odczuwalnych drgań zawieszenia.

Powodem drgań i to często niedocenianym może być też nierównomierna sztywność promieniowa opony. Zanim omówimy to zagadnienie w odniesieniu do opony, krótkie odniesienie do sprężyn. Każda z nich charakteryzuje się współczynnikiem sztywności c podawanym w N/mm (inaczej: stałą sprężyny), informującym jaką siłę należy przyłożyć do sprężyny, aby zmienić jej długość o 1 mm. Jeśli dwie sprężyny o różnej sztywności ściśniemy tą samą siłą F, to sprężyna o większej sztywności c1 ugnie się mniej niż sprężyna o mniejszej sztywności c2 (rys. 2).


Rys. 2. Obciążając dwie sprężyny o różnych sztywnościach c1 i c2 tą samą siłą F, uzyskamy różne ugięcia u1 i u2. LO oznacza długość początkową sprężyn.

Rys. 3. Sztywność napompowanej opony, osadzonej na tarczy koła, może być zobrazowana promieniowo umieszczonymi sprężynami. Gdy sprężyna taka znajduje się w miejscu styku koła z drogą, ulega ugięciu, odpowiednio do swojej sztywności (źródło: HUNTER).

Sztywność opony zamontowanej na tarczy koła można zobrazować sprężynami tak jak na rys.3. Ponieważ opona składa się z wielu warstw (osnowa, opasanie, bieżnik itp.), tak więc niewielkie różnice wykonawcze powodują, że w oponie mogą występować różnice sztywności promieniowej. Jeżeli dociskana do drogi stałą siłą F opona, stykała się z drogą miejscem o większej sztywności c1 (rys. 4a), a następnie po niewielkim obrocie styka się ona z drogą miejscem o mniejszej sztywności c2 (rys. 4b), to analogicznie jak w przypadku sprężyn na rys. 2, wskutek zmniejszenia sztywności od wartości c1 do c2, nastąpi większe ugięcie opony, a więc przesunięcie do środka obrotu koła o wartość U w dół. Dlatego różnice sztywności promieniowej powodują, że koło toczące się po równej drodze, obciążone nawet stałą siłą F, będzie wykonywało ruchy w kierunku pionowym, co może być również przyczyną odczuwalnych drgań zawieszenia.


Rys. 4. Jeśli opona styka się z drogą miejscem o większej sztywności c1, a następnie obróci się do miejsca, w którym stykać się będzie ono miejscem o mniejszej sztywności c2 to wskutek większego ugięcia opony nastąpi przemieszczenie o wartość U koła do dołu.


Ruchy koła odczuwalne jako drgania

Ruchy koła w kierunku pionowym, wywołane opisanymi przyczynami i powodujące przemieszczanie osi koła, następują szybko, a ich kierunek zmienia się (góra/dół). Powoduje to powstanie dodatkowych sił bezwładności, które próbują przemieścić zawieszenie. Aby jednak to nastąpiło, wartość działającej siły musi być większa od siły tarcia w zawieszeniu danego koła. Jeśli warunek ten jest spełniony to następuje przesunięcie zawieszenia, o wartość na którą pozwala sztywność zawieszenia (analogicznie jak sztywność sprężyny) i dodatkowe obciążenie opony. Ponieważ powtarza się to cyklicznie, odczujemy to jako drgania. Jeśli natomiast powstająca siła jest mniejsza od siły tarcia zawieszenia, to nie będzie ona w stanie przesunąć zawieszenia a tylko dodatkowo obciąży oponę.


Rys. 5. Aby uniknąć skarg klientów na drgania kół, spowodowane w ich ocenie błędnym wyważeniem, a w rzeczywistości wywołane wadliwą tarczą koła lub niewidoczną wadą opony, firma HUNTER wyposażyła wyważarkę GSP 9700 w tzw. test drogowy. Niezależnie od wyważenia koła, pozwala ona na sprawdzenie, czy inne przyczyny nie wywołają drgań koła, przenoszonych na zawieszenie pojazdu (źródło: HUNTER).

Wypływa stąd wniosek - prawidłowo wyważone koło może drgać, gdy toczy się ono po gładkiej drodze.
Dla ograniczenia drgań koła spowodowanych błędem kształtu lub biciem tarczy koła i biciem opony w wyważarce HUNTER GSP 9700 zastosowano specjalną funkcję. Aby prawidłowo ocenić zmiany siły promieniowej, działającej na toczące się po drodze koło, a wywołane nierównomierną sztywnością promieniową opony, błędem kształtu i biciem tarczy koła, stworzono warunki pomiaru zbliżone maksymalnie do rzeczywistych warunków współpracy koła z drogą. W wyważarce GSP 9700 firmy HUNTER (rys. 5) zastosowano dodatkową rolkę o średnicy 152.4 mm (rys. 6) oraz funkcję "Road Test" (czyli test drogowy), służącą do oceny zmiany wartości siły promieniowej. Poniżej przedstawiony jest sposób pomiaru zmiany siły promieniowej działającej na koło, określania przyczyny tych zmian oraz ograniczenia ich zakresu.

  1. Po włączeniu funkcji "Road Test", rolka zostanie dociśnięta do obracającego się koła z siłą 3180 N (dawniej 318 kG.) Rolka ta jest dla koła zamontowanego na wyważarce tym, czym dla koła zamontowanego w samochodzie jest droga. Po wykonaniu kilku obrotów koła, na ekranie wyważarki GSP 9700 ukazuje się wartość informująca o wielkości zmian siły promieniowej dla kompletnego koła. Jeśli wartość według oceny programu wyważarki jest za duża, trzeba określić czy winę za to ponosi tarcza koła czy opona
  2. Aby to osądzić, za pomocą czujników przystawianych do zewnętrznej i wewnętrznej krawędzi tarczy koła są mierzone bicia (osiowe i promieniowe) dla obu stron tarczy koła, a rolka tocząc się po oponie ocenia bicie promieniowe koła (fot. 7).

Posiadając te dane, program ocenia w jakim stopniu za zmiany wartości siły promieniowej jest odpowiedzialna wadliwa tarcza koła, a w jakim stopniu opona. Na ekranie wyważarki ukazują się następujące informacje (fot. 8):

A - zmiana siły promieniowej powodowana przez kompletne koło;
B - zmiana siły promieniowej powstająca tylko wskutek nierównomiernej sztywności promieniowej opony;
C - maksymalne wartości bicia promieniowego i osiowego dla obu stron tarczy koła;
D - propozycja, w jaki sposób obrócić oponę względem tarczy koła, aby zminimalizować zmianę wartości siły promieniowej.


Rys. 6. Rolka dociskana do opony podczas testu drogowego, zastępuje jej drogę i powoduje jej ugięcie.

Zanim jednak obrócimy oponę względem tarczy koła, program poinformuje nas, jaka będzie zmiana wartości siły promieniowej po przeprowadzeniu tej operacji, a więc dowiemy się, czy ma ona sens.

Jeśli zdecydujemy się ją wykonać, to program informuje jak znaczyć oponę i tarczę koła przed wzajemnym przestawieniem (D, fot. 8), które to wykonujemy po zdjęciu koła z wyważarki za pomocą montażownicy.
Zmierzone wartości bicia i zmiany siły promieniowej dla kompletnego koła mogą być również przedstawione w postaci wykresów: wartości rzeczywistych i uśrednionych.


Rys. 7. Wyważarka przeprowadza pomiar bicia obu stron tarczy koła i opony (źródło: HUNTER).

Aby ocenić, czy zmiana wartości siły promieniowej kompletnego koła może wywołać drgania, w programie są przyjęte wartości: sztywności i siły tarcia zawieszenia oraz dopuszczalnej zmiany siły promieniowej spowodowanej nierównomierną sztywnością samej opony. Przykładowo przyjęto, że zmiana siły promieniowej wymuszonej przez oponę nie może przekraczać 110N (według badań Daimler-Chrysler) . W przyszłości producenci samochodów i ogumienia określą własne wartości podanych wielkości, dlatego osoba obsługująca ma możliwość zmiany tych wartości w programie.


Rys. 8. Po przeprowadzeniu testu drogowego i pomiarów bicia koła kompletnego, oraz tarczy koła, na ekranie urządzenia pojawiają się zmierzone wartości i inne informacje, oznaczone jako A, B, C, D (źródło: HUNTER).


Co oferuje wyważarka GSP 9700

Na rynku krajowym wyważarka ta oferowana jest z polską wersją programu i metrycznym układem miar. Do pracy wystarczy jej zasilanie 220 V i sprężone powietrze. Oprogramowanie sterujące znajduje się na wymiennych modułach, tak więc gdy w przyszłości będzie nowsza wersja programu, to jego wymiana sprowadza się do wymiany tej karty. Prócz omówionego testu drogowego, wyważarka umożliwia:
  • zautomatyzowane mocowanie koła
  • zautomatyzowany pomiar tarczy koła, bicia promieniowego i osiowego
  • wyważanie statyczne i dynamiczne zarówno z uwzględnieniem tolerancji ciężarków, jak i bez
  • wykorzystanie ciężarków zakładanych na krawędź tarczy koła, klejonych, jednocześnie użycie obu typów ciężarków oraz tzw. wkładów wyważających (mocowane we wnętrzu opony wkłady zastępują klasyczne ciężarki; są stosowane szczególnie w oponach o stosunku szerokość/wysokość opony wynoszącym ok. 80%, montowanych np. w samochodach terenowych)
  • osadzanie ciężarków klejonych za pomocą wysuwanego ramienia
  • możliwość wydruku protokołu z pomiarów oraz wszystkich informacji tak, jak są one widziane na ekranie
  • przystawkę do pompowania kół w cyklu automatycznym i oprogramowanie ułatwiające tą czynność (nowość wprowadzona od maja 2001 roku)
  • w trakcie pomiaru zmiany sztywności promieniowej opony oraz bicia tarczy koła, program zapamiętuje pomiary i informuje nas, jak oznaczyć poszczególne tarcze i opony. Gdy program ma już wszystkie potrzebne dane z czterech kół, proponuje jak dobrać w pary opony z tarczami kół i ustawić względem siebie, by zminimalizować drgania.

Do obsługi wyważarki oraz potwierdzania poleceń są wykorzystywane zarówno pedał, jak i przyciski pod ekranem opisane na nim. Są one tak aby ich użycie nie przeszkadzało w wykonywaniu innych czynności.

GSP 9700 Wyważarka z Testem Drogowym Koła - Zwrot Inwestycji

DOCHÓD:Tylko wyważanieTest drogowy
i wyważanie
Cena usługi brutto8,00 zł13,00 zł
Ilość kół obsługiwanych w ciągu tygodnia120120
Dochód tygodniowy brutto960,00 zł1 560,00 zł
Dochód miesięczny brutto3 840,00 zł6 240,00 zł
KOSZT:
Koszt pracy pracownika w zł/h15,00 zł15,00 zł
Czas przeznaczony na obsługę 1 koła w godzinach0,100,20
Koszt obsługi tygodniowy180,00 zł360,00 zł
Koszt obsługi miesięczny720,00 zł1 440,00 zł
Koszt zakupu wyważarki (cena netto)15 000,00 zł40 000,00 zł
Współczynnik leasingu
(czas trwania: 36 miesięcy)
0,03770,0377
Koszt leasingu miesięczny566,04 zł1 509,44 zł
Koszt całkowity miesięczny: k. leasingu + k. obsługi1 286,04 zł2 949,44 zł
ZYSK:
Zysk miesięczny netto2 553,96 zł3 290,56 zł
Zysk roczny netto30 647,52 zł39 486,72 zł
-Z1Z2
-Z1Z2
Suma zysku za cały okres
36 miesięcy (Z)
91 942,56 zł118 460,16 zł
Suma zysku za cały okres
36 miesięcy (Z)
91 942,56 zł118 460,16 zł

Brak reklamacji + Gwarancja Zadowolenia Klienta
oraz
dodatkowe zyski: DZ=Z2+Z1 = 26 517, 60 zł

WYPOSAŻENIE WARSZTATÓW SAMOCHODOWYCH